Чӑваш Енӗн Ял хуҫалӑх министерстви хушма хуҫалӑха аталантарма тесе илекен кивҫен укҫана ҫынсем ӑҫта янине ҫулсерен тӗрӗслени пирки ӗнентерет. Кӑҫал Канаш, Куславкка, Красноармейски, Хӗрлӗ Чутай, Сӗнтӗрвӑрри районӗсенче илнӗ 34 миллиона яхӑн тенке ӑҫта янине тӗрӗсленӗ.
Тӗллевлӗ укҫана урӑх ҫӗре яракансем те пур. Ун пеккине 14 тӗслӗх асӑрханӑ. Вӗсем пурӗ 608 миллион тенке урӑх тӗллевпе тӑкакланӑ. Канаш районӗнчи пӗр ҫын, сӑмахран, сарай-вите юсаса ҫӗнетме тесе 600 пин тенкӗ илнӗ те Канашра хваттер туяннӑ. Хӗрлӗ Чутайӗнче те пӗрисем выльӑх-чӗрлӗх туянма пулнӑ та хӑйсене пурӑнмалли туяннӑ. Вӗсен халӗ пурин те патшалӑх хысни шучӗпе процент ставкине саплаштарса тӑкакланнине тавӑрса яма тивет. Кӑмӑлпа тавӑрмасан суд урлӑ шырӗҫ.
Хальхи вӑхӑтра тӗрӗслевҫӗсем Вӑрмар районӗнче ӗҫлеҫҫӗ. Унтан Ҫӗрпӳ, Ҫӗмӗрле, Тӑвай тата Шупашкар районӗсене ҫитӗҫ.
Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Этнескер ял уявне паллӑ тунӑ. Уяв лапамне чечексемпе, тӗрлӗ тӗслӗ хӑмпӑсемпе, плакатсемпе, сӑнӳкерчӗксемпе илемлетнӗ.
Мероприяти Урхас Кушкӑ ял тӑрӑхӗн пуҫлӑхӗ С.Г.Григорьев сӑмах каланинчен пуҫланнӑ. Ялти хастар ҫынсене Тав ҫырӑвӗсемпе чысланӑ. Унтан район пухӑвӗн депутачӗ, «Звезда» ЯХПК директорӗ В.Г.Хлебников тухса калаҫнӑ. Л.А.Попова депутат Этнескерти чи ҫамрӑк тата чи ӑслӑ ҫынна, юбилярсене, хастарсене парнесемпе хавхалантарнӑ.
«Савӑнӑҫ» ансамбль халӑха юрӑ-ташӑпа савӑнтарнӑ. Кун хыҫҫӑн ял-йыш сӗтел хушшинче пухӑннӑ.
Сӑнсем (8)
Паллӑ ентешӗмӗр Андриян Григорьевич Николаев космонавт летчик пирӗнтен уйрӑлса кайнӑранпа 10 ҫул ҫитрӗ. Ӗнер вӑл ҫуралнӑ тӑрӑхра – Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑл ялӗнче – Андрияна аса илнӗ. Ҫак кун Асӑну комплексӗнче пин-пин ҫын пухӑннӑ. Унта ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев тата сумлӑ ытти хӑна та ҫитнӗ.
Митинга «Эткер» этнокультура лагерӗн Муркаш районӗнчи «Вӑрман юмахӗ» сиплев лагерӗнче канакан ачасем – Раҫҫейӗн тӗрлӗ кӗтесӗнчи чӑваш диаспоринчен килнӗскерсем – уҫнӑ. Шӑпӑрлансем сӑвӑ вуланӑ, Андриян Григорьевичӑн юратнӑ «Вӗҫ, вӗҫ, куккук» юррине шӑрантарнӑ. Михаил Игнатьев сӑмах илнӗ. Митинга пухӑннисем космонавта аса илнӗ.
Митинг хыҫҫӑн Андриян Николаевӑн вил тӑпри ҫине чечексем хунӑ. Хӑнасем Космонавтика музейӗнче экскурсире пулнӑ, Николавсен ҫемйин музей ҫуртне, Космонавтсен аллейине ҫитсе курнӑ.
Асӑну кунӗ Космонавтика музейӗнче каҫхи телекӗперпе вӗҫленнӗ. Асӑну комплексӗнче Мускаври асӑну музейӗпе ҫыхӑннӑ. Вӑл вӑхӑтра унта та аса илӳ каҫӗ иртнӗ.
Ҫу-ҫӗртме уйӑхӗсенче шкул ачисемпе ача пахчине ҫӳрекенсем регионти ӳсен-тӑран паллисене суйланӑ. «Раҫҫей аллейи» Пӗтӗм Раҫҫей акцийӗпе килӗшӳллӗн республикӑра «Раҫҫей аллейи» пултарулӑх конкурсӗ иртнӗ. Унта 12 районти (Вӑрмар, Елчӗк, Етӗрне, Канаш, Красноармейски, Муркаш, Пӑрачкав, Сӗнтӗрвӑрри, Ҫӗмӗрле, Ҫӗрпӳ, Улатӑр, Хӗрлӗ Чутай районӗсенчен), 5 хулари (Канаш, Улатӑр, Ҫӗмӗрле, Ҫӗнӗ Шупашкар, Шупашкар) 31 вӗренӳ учрежденийӗ хутшӑннӑ.
«Раҫҫей аллейи» пултарулӑх конкурсне пирӗн тӑрӑхри ӳсен-тӑранӑн 63 сӑнӳкерчӗкне тӑратнӑ. 14 ача республика палли юман пулмалла тесе шухӑшлать. 6-шӗ пилеше тата ҫӑкана суйланӑ. 5-ӗн – хурӑншӑн, 4-шӗ – хӑвашӑн. 4-шӗ салтак тӳмине палӑртнӑ. Конкурсра курӑкӑн, тӗмӗн 20 ытла тӗсне те тӑратнӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсемпе призерсене палӑртнӑ.
1-мӗш вырӑна Ҫӗмӗрле районӗнчи Хутар шкулӗнчи Татьяна Шустова йышннӑ. Шупашкарти 122-мӗш ача пахчине ҫӳрекен Роман Никитин – иккӗмӗш. Шупашкарти 38-мӗш шкулта вӗренекен Дмитрий Матвеев 3-мӗш пулнӑ. Ҫӗмӗрлери 3-мӗш шкулта ӑс пухакан Мария Ветликова, Шупашкарти 5-мӗш ача садне ҫӳрекен Данила Дмитриев, Красноармейски районӗнчи Пикшик шкулӗн вӗренекенӗ Виталий Михайлов лауреатсен ятне тивӗҫнӗ.
Утӑ уйӑхӗн 3-6-мӗшӗсенче Ҫерпӳ ярмӑркки пулӗ. Пӗрремӗш кунхине Анатри Кипекҫе ялӗнче фельдшерпа акушер пунктне уҫӗҫ. Ку Ҫӗрпӳ районӗнче – иккӗмӗш ФАП.
17 сехетре тӗрлӗ сӑнар район ҫыннисене, хӑнисене савӑнтарӗ. Ярмӑрккӑ уҫӑлнӑ хыҫҫӑн шкултан вӗренсе тухнисене саламлӗҫ. 17.30 сехетре Ярмӑрккӑ лапамӗнче Ҫӗрпӳ районӗнчи 154 выпускник пухӑнӗ, вӗсенчен 32-шне уйрӑм палӑллӑ аттестат парӗҫ. Унтах пулас студентсен картишӗ ӗҫлӗ, республикӑри аслӑ шкулсем хӑйсем пирки каласа кӑтартӗҫ. 18 сехетре «Ташӑ калейдоскопӗ» пулӗ. 19.30 сехетре «Ҫеҫпӗл» ушкӑн юрлӗ. 20.30 сехетре – файер-шоу. Кун ташӑ каҫӗпе вӗҫленӗ.
Иккӗмӗш кунхине ярмӑрккӑ «Ачалӑх асамат кӗперӗ» ача-пӑча пултарулӑх фестивалӗпе пуҫланӗ. Унтан Акатуй пулӗ. 12 сехетре ултӑ регионти пултарулӑх ушкӑнӗсем утӗҫ. 14.30 сехетре – туслӑх карти. Ҫак кун халӑх ытти мероприятипе те киленме пултарӗ.
Виҫҫӗмӗш кун – фестиваль кунӗ пулӗ. Вӑл Ҫерпӳ районӗнчи театр ушкӑнӗсен фестивалӗнчен пуҫланӗ. 11 сехетре А.Г.Орлов-Шуҫӑм ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнине халалласа М.Яклашкинӑн академи капелли тата 6 районти ушкӑнсем композитор юррисене шӑрантарӗҫ. 13.
Нумаях пулмасть Китай Халӑх Респубикинчи Сычуань провинцинчен килнӗ делегаци Чӑваш Енре агропромышленноҫ паркӗ тумашкӑн килӗшӳ алӑ пуснӑ. Унпа килӗшӳллӗн мӑйракаллӑ шултра выльӑха апатлантармалли ферма, теплица комплексӗ тата пӑрӑх завочӗ те хута ямалла.
Тӗлпулура Китай ҫыннисем ял хуҫалӑх тӗлӗшпе усӑ курмашкӑн Чӑваш Енри ҫӗре 49 ҫуллӑха тара илме пултарни пирки те калаҫнӑ. Чӑваш Енри агропромышленноҫ паркне хута ямашкӑн «Китайри импортпа экспорт Силин корпорацийӗ» тулли мар яваплӑ обществӑпа «Чӑваш Ен аталанӑвӗн корпорацийӗ» АУО килӗшӳ алӑ пуснӑ.
Инвестици проекчӗпе килӗшӳллӗн, фермӑна тата теплица комплексне Сӗнтӗрвӑрри районӗнче тумалла. Пӑрӑх заводне Ҫӗрпӳ районӗнче хута яма палӑртнӑ.
Республика кунӗ умӗн ЧР Элтеперӗ Михаил Игнатьев ӗҫре палӑрнисене Раҫҫей тата Чӑваш Ен наградисемпе чысланӑ. Вӗсен йышӗнче — Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Кайри Шӗнерпуҫ ялӗнче пурӑнакан Владимир Николаевич Сутесов та.
«Дорисс» АУОра кран машинистӗнче ӗҫлекенскере Туслӑх орденӗпе чысланӑ. Владимир Николаевич ҫак ӗҫе 1978 ҫулта вырнаҫнӑ. Икӗ ҫултан вӑл Сӗнтӗрвӑррине куҫнӑ, «Сӗнтӗрвӑрри» ПМКра автокранщик пулнӑ. «Дорисс» АУОна вӑл 2000 ҫулта иккӗмӗш хут лекнӗ. Кӑҫал вӑл руль умне ларнӑранпа 34 ҫул ҫитнӗ.
Юлашки 10 ҫулта Владимир Николаевич хӑйӗн автокранӗпе ҫур Раҫҫейре пулса курнӑ, чылай объектра тӑрӑшнӑ, федераци пӗлтерӗшлӗ чылай автоҫул строительствине пысӑк тӳпе хывнӑ.
Кирек мӗнле пулсан та Владимир Сутесов ӗҫе тӗплӗн тата вӑхӑтра тума тӑрӑшнӑ. 1993 ҫулхи юпа уйӑхӗнче РФ Президенчӗн Хушӑвӗпе килӗшӳллӗн «РФ тава тивӗҫлӗ строителӗ» ята ахальтен паман.
Паллӑ ентешӗмӗрӗн Андриян Николаев комонавтӑн хӗрӗ Елена Терешкова Чӑваш Енре пулнӑ. Вӑл Сӗнтӗрвӑрри районӗнчи Шуршӑлти Космонавтика музейне ҫитнӗ, ашшӗн вил тӑпри ҫине чечексем хунӑ.
Елена Терешкова Космонавтика музейӗнче пӗччен пулман — унта космонавтсене хатӗрлекен центр пуҫлӑхӗн пулӑшуҫипе Виктор Покидӑпа ҫитнӗ. Вӗсем Андриян Григорьевичӑн тӑван килӗнче те пулнӑ.
Виктор Покида музейпе паллашнӑ, Космонавтсен аллейинче йывӑҫ лартнӑ. Ҫавӑн пекех вӑл музей комплексне ҫӗнетес ыйтӑва ҫӳтсе явас ӗҫе хутшӑннӑ.
Чӑваш наци музейӗ Сӗнтӗрвӑрри районӗнче «Музей туризмӗ, музейсемпе территорисен туризм хӑватне усӑ курасси» ятпа семинар ирттернӗ. Мероприятие республикӑри 17 районтан 53 ӗҫчен хутшӑннӑ.
Музейҫӑсене Сӗнтӗрвӑрри Арбатӗнче «Новинский починок» ансамбль тата районти таврапӗлӳ музейӗ кӗтсе илнӗ. Унтан асӑнӑн музейпа паллаштарнӑ.
Семинара Наци музейӗн ерсте пыракан методисчӗ Татьяна Орлова уҫнӑ. «Музей ҫынсене илӗртекен вырӑн пулмалла», — тенӗ вӑл. Апла тӑк кашни музейӗн хӑйӗн тӗшши пулмалла. Сӗнтӗрвӑрри район администрацийӗн культура тата социаллӑ аталану пайӗн пуҫлӑхӗ Эльвира Упракина Чӑваш Ене илсен туризма аталантарассипе ҫур утӑм маларах пыраҫҫӗ тесе шухӑшлать иккен. Труизма аталантарассипе ведомствӑсем хушшинче йӗркеленӗ канаш та (ӑна нумаях пулмасть йӗркеленӗ) Сӗнтӗрвӑрри районӗнче пухӑннӑран та ҫапла мӑнаҫланать иккен Сӗнтӗрвӑрри тӳри. Тепӗр енчен, маларах асӑннӑ краведени музейӗ «Пӗчӗк хуласемпе ялсен культура мозаики» Раҫҫейри проектсен конкурсӗнче ҫӗнтернӗ.
Туризма аталантармалли пирки семинара хутшӑннӑ Чӑваш Енӗн культура министрӗн ҫумӗ Иван Иванов та палӑртнӑ.
Ҫак уйӑхра Чӑваш Енре хӗҫпӑшаллӑ салтаксем, ҫар техники, ишмелли хатӗрсем тата авиаци кӗпӗрленнине курма тивӗ тесе пӗлтереҫҫӗ. Ҫакӑ республикӑра масштаблӑ ҫар вӗрентӗвӗ иртнипе ҫыхӑннӑ.
Федерацин хӑрушсӑрлӑх службин Чӑваш Енӗнри управленийӗ пӗлтернӗ тӑрӑх, вӗрентӗве Контртеррористла операцисене ертсе пыракан оперативлӑ штаб йӗркелет. Вӗрентӗве Ҫӗнӗ Шупашкарта, Шупашкар тата Сӗнтӗрвӑрри районӗнче йӗркелӗҫ. Палӑртнӑ тӗллевсене пурнӑҫлама ҫар техникине, ишмелли хатӗрсене тата авиацие явӑҫтармалла.
Ҫынсене лӑпкӑ пулма ыйтаҫҫӗ. Хӑрушсӑрлӑх мелӗсене пӑхӑнмалли, вӗренекенсене чӑрмантармалла марри пирки асӑрхаттараҫҫӗ.
+17.3 °C